هر چند وقت باید جرم گیری کنیم؟
حتما سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید. البته بسته به نوع بزاق افراد جرم گیری می تواند زودتر یا خیلی دیرتر لازم باشد. 
به یاد داشته باشید با روش صحیح مسواک زدن تشکیل جرم را به حداقل خواهید رساند.
اگر در موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه از لثه هایتان دارد خون میاید بدانید که آن ناحیه دچار مشکل است و به دندانپزشک خود مراجعه کنید .به  ناحیه ای که خون میاید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی آن نترسید . مطمئن باشید که با خوب مسواک زدن و بیشتر مسواک زدن  خونریزی به مقدار زیادی  کاهش خواهد یافت.
در صورتی که جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندان هایتان به سرما و گرما حساس شده نگران نباشید به زودی رفع خواهد شد و برای کاهش سریعتر حساسیت میتوانید از خمیر دندان و یا دهانشویه ضدحساسیت استفاده کنید.

 
آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید می باشد؟
خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نمی شود و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که زنگ( Stain) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد. این خمیردندانها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد،ایجاد خراشهای بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک می فراهم می آورند.

به مرور زمان با خوردن برخی خوراکی ها بر روی دندان ها ایجاد جرم میشود که باید دندان ها جرم گیری شوند زیرا به صورت لایه ی زرد رنگ تشکیل میشوند و اصلا ظاهر خوبی در هنگام لبخند زدن نداشته و شما میتوانید در منزل هم جرم گیری دندان انجام دهید و جرم ها را نابود کنید.
انجام جرم گیری با سوزش همراه بوده پس حتما باید دهان را ضدعفونی کرده و یک روز در میان از شوینده های قوی استفاده کرد تا از تشکیل شدن مجدد جرم ها بر روی دندان جلوگیری شود .

روش جرم گیری دندان در خانه :
با استفاده از جرم گیر دنتال پیک که به صورت قوی بوده میتوان جرم های زرد را از روی دندان از بین برد و باید با استفاده از آن جرم های روی دندان ها را خراش داد ولی باید مراقب لثه ها باشید چون اگر به لثه ها آسیب وارد شود باعث سوزش و درد شده .
با گذشتن زمان و خوردن غذا و خوراکی هایی که همراه با رنگ های افزودنی هستند جرم روی دندان ها به مرور بر گشته و برای اینکه این حالت اتفاق نیفتد باید یک روز در میان با استفاده از شوینده های دهان و دهانشویه ها این کار را تکرار کنید تا از رویش جرم ها جلوگیری شود .
جرم هایی که روی دندان ها ایجاد میشوند باعث بیماری نتال لثه و دهان شده که در نگهداری دندان ها تاثیر داشته و باید در صورت این مشکل به دندانپزشکی مراجعه کرد تا حتماجرم گیری دندان انجام گیرد .
وسایل مورد نیاز برای جرم گیری در خانه:
جوش شیرین
نمکا
آب
ظرف یا فنجان
هیدروژن پراکسید
مسواک
وسیله ی نوک تیزی که در دندانپزشکی کاربرد داشته به نام دنتال پیک
دهانشویه ضدعفونی کننده

مرحله 1) جوش شیرین را به داخل ظرف یا فنجان ریخته سپس با نمک ترکیب کرده و مسواک را به آب زده تا خیس شود و این دو پودر را با هم مخلوط کرده 

مرحله 2) با قدرت مخلوط نمک و جوش شیرین را روی دندان ها با مسواک بمالید و مسواک را به مرور در مواد فروبرده و دوباره روی دندان ها کشیده و آب دهان را به مرور خالی کرده و تا پنج دقیقه کاملا روی تمام سطح دندان ها کشیده شود.

مرحله3) محلول هیدروژن پراکسید را با آب گرم به مقدار نصف فنجان ترکیب کرده و در دهان نگهداشته و تا دو دقیقه و بعد آن را خالی کرده و دهان را با همان نصف لیوان آب سرد شستشو داده .

مرحله 4)با انجام دادن مراحل بالا جرم هایی که روی دندان ها در فواصل زمانی ایجاد شده نرم شده و میتوان به راحتی با استفاده از این وسیله آن ها را از روی دندان خراش داد. جرم گیر حرفه ای دنتال پیک باید روی دندان ها کشیده و جرم ها را بخراشید ولی به لثه ها آسیب زده نشود.

مرحله 5) در مرحله ی آخر دهان را با استفاده از دهانشویه شستشو داد و این کار را یک روز در میان انجام دهید تا جرم هایی که روی دندان هستند کنترل شوند و به کلی از بین بروند.

جرم گیری دندان چیست:
بیشتر افراد جرم گیری را صرفا فقط برای از بین بردن رنگ و جرم های زرد و ناخوشایند انجام میدهند تا دندان های آن ها زیباتر جلوه کند و سوال اینجاست که آیا با انجام جرم گیری مینای دندان ها آسیب میبینند یا این کار درست بوده یا نه ؟

جرم چیست:
به لایه های رسوبی که روی لثه و دندان ها ایجاد شده و باعث بوی بد دهان شده و سلامت دندان و لثه ها را هم تهدید کرده و باعث بروز بیماری های دهانی شده و به مرور به پوسیده شدن دندان ها منجر شده.اگر از جمله افرادی هستید که زیاد قهوه و چایی مصرف میکنید باید بدانید که جرم بیشتری روی دندان ایجاد میشود و باید به روشی این جرم ها را از روی دندان ها از بین برد .
به گفته ی دندانپزشکان بزاق دهان املاح زیادی را ترشح میکند که به درون لثه و دندان ها رسوخ کرده و ایجاد میکروب دهان شده و مواد غذایی هم به این املاح اضافه شده و باعث پلاک و جرم دندان ها شده.
اگر این جرم های دندان از بین نروند به مرور زمان سخت شده و از بین بردن آن ها سخت تر شده و حتما باید به دکتر دندانپزشک مراجعه کرد تا به جرم گیری دندان اقدام شود.

آیا انجام دادن جرم گیری خطر دارد؟
بیشتر افراد این تصور را دارند که جرم گیری به مینای دندان آسیب زده و باعث پوسیدگی ها شده ولی باید ذکر شود که وجود جرم هایی که روی دندان و لثه ها هستند به بافت دندان ها آسیب جدی وارد میکنند و با تجمع میکروب ها در دهان به تکثیر هم ادامه میدهند .پس وجود جرم در دهان مضر بوده نه از بین جرم ها .
نکته ای که باید بدانید این است که جرم گیری باعث حساس شدن دندان شده و با برخورد کردن نوشیدنی های سرد و گرم به آن تیر کشیده و جرم هایی که تا قبل از آن روی دندان بودند به عنوان عایقی عمل کرده که جلوی حساسیت را گرفته و اگر این لایه جرم از روی دندان از بین برود منجر به این حالت شده و کاملا طبیعی بوده ولی این حساسیت فقط تا چند روز بعد از انجام جرم گیری وجود دارد پس نباید نگران این موضوع باشید.

آیا دندان ها با جرم گیری لق میشوند؟
برخی افراد بر این باور هستند که با انجام دادن جرم گیری دندان ها لق شده ولی به گفته پزشک این است که با تجمع میکروب و جرم هایی که در زمان زیادی روی دندان ها و لثه موجود بودند باعث آسیب رسیدن به استخوان دندان ها و نگهدارنده آن ها شده و قبلا لق شده و بعد  از جرم گیری به خاطر چسبانده شدن دندان ها به این جرم ها از بین رفته و بیمار احساس میکند که دندانش لق شده و این باور کاملا اشتباه بوده و درست نیست که با انجتم جرم گیری دندان ها لق میشوند و این موضوع را روی افرادی که دندان های سالمی دارند هم بعد از جرم گیری مشکلی ایجاد نکرده و بوی بد دهان را نیز از بین برده و دندان ها را تمیزتر کرده و افراد بسیار راضی هستند.

جراحی لثه

و هر انچه که باید دانست

بیماری های لثه و نتال شامل امراض کلیه امراضی است که لثه و نسوخ نگهدارنده دندان را مبتلا میکنند، لذا بهتر است ابتدا به ساختمان (آناتومی) لثه و نسوج نگهدارنده دندان که به آن نشیوم گفته میشود. بطور خلاصه اشاره ای داشته باشیم. 
بطورکلی دندانها به وسیله ی نسوج و ساختمان هایی نگهداری و حمایت میشوند که به آن ها نشیوم می گویند، بنابراین نشیوم جراحی لثه شامل اجزای زیر است :
1- لثه
2- استخوان آرواره (آلوئول)
3- الیاف اطراف ریشه دندان (لیگامان نتال)

لثه: به آن بخشی از نشیوم گفته میشود که دور تا دور دندان را فراگرفته و از یک طرف به دندانها و از طرف دیگر به مخاط دهان ختم میگردد. 
لثه تنها تنها بخشی از نشیوم می باشد که در دهان قابل مشاهده است .بیماریهای نتال و جراحی لثه غالبا از ناحیه ی لثه شروع میشوند و در اصطلاح عامیانه بیماری های نتال به بیماریهای لثه گفته میشود.

استخوان آرواره (آلوئول):
بخشی از نشیوم که دندان ها را در بر گرفته و در خود جای داده است همان استخوان آرواره است . هنگامی که دندان را میکشند در واقع آن را از حفره ی آرواره خارج دمیسازند وقتی بیماری لثه پیشرفت کند استخوان آرواره هم درگیر بیماری شده و بتدریج تخریب میگردد.
لیگامان نتال:
همانگونه که در مباحث قبلی اشاره شد دندان ها روی حفرهی استخوانی که همان آرواره است روی بالشتک نرمی که از بافت همبندی تشکیل شده است تکیه زده اند.
در واقع دندان ها هنگام جویدن لقمه که تحت فشار قرار میگیرد روی این بالشتک گوشتی حرکت مختصری دارند و اگر این غشای نازک نبود دندان ها به اسنخوان لثه چسبیده بودند و امکان خارج کردن آن ها وجود نداشت. 
دندان هایی که به اصلاح به ان ها فک جوش گفته میشودکه با جراحی لثه رفع میشوند و دندان هایی هستند که به دلیل از بین رفتن این غشاهای نرم مستقیما به استخوان چسبیده و لذا خارج کردن آن ها بسیار دشوار است . این لیگامان در عین نازکی دارای تغذیه و رشد و نمو بوده و در اثر عوامل مختلف بیماری زا دچار تغییرات مختلفی میشوند.
چگونه بیماری لثه لثه بوجود می آید:
آیا بیماری لثه خود به خود بوجود می آید؟
آیا غفلت و سهل انگاری انسان موجب آن میشود یا اینکه عوامل دیگری مانند ارث باعث ایجاد آن میشود؟
و بالاخره چگونه میشود از بروز آن جلوگیری کرد؟این بخش از این مطلب مختص به این موضوع داشت و هدف این است که پاسخ مناسبی به علاقمندان داده شود.
عامل اصلی بیماری لثه پلاک می یعنی همان عاملی است که باعث پوسیدگی دندان ها هم میشود با این تفاوت که اسیدهایی که از طریق فعالیت های میکروب ها در پلاک می تولید میشود باعث پوسیدگی دندان و دیگر ترکیبات سمی تولید شده از پلاک می موجب ایجاد بیماریهای لثه میشود.
از میان این مواد سمی آندوتوکسین ها بیش از دیگر مواد موجب بروز بیماری های لثه میشوند. آندوتوکسین ها سمومی هستند که از باکتریهای بیماری زهی موجود در پلاک دندان (پلاک می) ترشح شده و در محیط اطراف لثه پخش میشوند این سموم موجب تورم لثه و در واقع یک بیماری پیشرفته ی نتال میگردند. بنابراین بیماری نتال باعث همان پوسیدگی یک بیماری عفونی باکتریالی می باشد که با تورم لثه آغاز میشود تورم لثه در صورتیکه با روش های پیشگیری کنترل نشود پیشرفت نموده و به یک بیماری پیشرفته نتال تبدیل گردیده که فقط با جرمگیری و جراحی لثه در این مرحله علاوه بر تورم لثه و خونریزی از آن تخریب استخوان آلوئلول هم وجود دارد.
پیشرفت این روند منجر به پیشرفت تخریب استخوان نگهدارنده دندان و سرانجام لقی دندان ها می گردد. بنابراین بیماری لثه را میتوان به دو دسته بیماری که به هم متصل هستند و یکی مقدمه دیگری است به شرح زیر تقسیم نمود:
1- ژنژیویت
2- نتیت
ژنژیویت عبارت است از تورم و التهاب لثه در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها
علائم ژنژیویت عبارتند از :
- تورم لبه لثه
- قرمزی
- خونریزی از لثه
- گاهی خارش و سوزش لثه
- بوی نامطبوع
تورم لثه در تمام موارد ژنژیویت وجود دارد. این تورم ناحیه ی برجستگی های لثه بین دندان ها که به آن پاپیلای بین دندانی گفته میشود، بیشتر مشاهده میشود و فقط با جراحی لثه و جرم گیری از بین میرود.
لثه مخصوصا لبه ی لثه در تمام قسمتها رنگ قرمز کبود پیدا میکند. در بسیاری از موارد پس از گذشت مدتی از این حالت لثه هنگام مسواک زدن مختصر خونریزی دارد.در این شرایط بیمار گاهی احساس سوزش و خارش در لثه دارد. صبحها هنگامی که از خواب بیدار میشود طعم نامطبوع و بوی بدی را در دهان خود احساس میکند. بتدریج که این بیماری پیشرفت میکنند تمام این علائم بیشتر خود را نشان میدهد. 
مردم معمولا در مراحل اولیه چندان توجه نکرده و از مراجعه به دندانپزشکی خودداری میکنند. زمانی مراجعه میکنند که علائم شددت یافته و دیگر برای آنها قابل تحمل نیست . تورم و خونریزی و بوی نامطبوع انها را بخه مطب می کشاند.

درمان و جراحی لثه:
ژنژیویت در صورتیکه به علت فقر (ضعف) بهداشت دهان باشد در مراحل اولیه شدیدا به درمان جواب میدهد. به حدی که با جرمگیری دندان ها و چندروز مسواک زدن و نخ کشیدن دندانها سریعتر بهبود یافته و تمام علائم برطرف میشود. هر چه زودتر به دندانپزشک خود مراجعه کند و درمان را شروع کند زدتر عارضه بهبود می یابد.

انواع ژنژیویت :
ژنژیویت یا آماس لثه بسته به علت بروز آن به چند شکل دیده میشود.
1- ژنژیویت ناشی از فقر بهداشت دهان:
علت این عارضه همانگونه که از اسن ان بر می آید، فقر بهداشت دهان می باشد و بیشتر در بیمارانی دیده میشود که در مسواک زدن و نخ کشیدن دندانها غفلت و سهل انگاری میکند ضمنا شایعترین بیماری لثه نیز از این نوع می باشد. درمان ان ههم جرمگیری و رعایت بهداشت دهان است و سریعا به درمان پاسخ میدهد.

2- ژنژیویت در دوران بلوغ :
که اختصاص به دوران بلوغ کودکان دارد. معمولا در گروه سنی 11 تا 14 سال دیده میشود . این نوع ژنژیویت بیشتر فک بالا بخصوص لثه ناحیه ی جلو را مبتلا میکند لذا باید در این دوران دهان را بیشتر شستشو داد و رعایت بیشتری از آن کرد.
معمولا پس از دوران بلوغ عارضه خود به خود بهبود می یابد و در برخی از موارد آماس لثه شدید شده و به مراحل پیشرفته تبدیل می شود.

در مورد ساختمان دندان بدین صورت است که از بافت های مختلف تشکیل شده و همین امر موجب استحکام انها بروی لثه ما می باشد . بافت هایی همچون لثه و استخوان فک و همچنین ریشه های دندان که  باعث شده تا دندان محکم به استخوان فک متصل باشند. این رشته ها به نام ونتال لیگامنت نامیده می شوند.
اما گاهی اوقات نیاز است تا اقدام به جراحی لثه کنیم. مثلا در زمان کشیدن دندان عقل باید حتما لثه را شکاف دهیم و این یکی از زمان هایی است که نیاز به این کار ضروری می باشد.دندان ما توسط ماده ای به مینا که بسیار محکم است محافظت می شود . همین اتافق برای ریشه دندان هم افتاده و ان هم توسط ماده ای دیگر در حال حفاظت است . اما میزان استحکام ان ماده نسبت به مینا بسیار کمتر بوده و برای همین است که ریشه ها سریعا دچار پوسیدگی خواهند شد.

رنگ یک لثه سالم شاید به رنگ قرمز و یا صورتی باشد و از لحاظ فیزیک ظاهری هم کاملا به دندان چسبده و ان را احاطه کرده است.اما حتما مشاهده کرده اید که گاهی اوقات لثه شما در هنگام غذا خوردن و یا مسواک زدن دچار خونریزی می شود . این علائم نشان دهنده یک لثه بیمار می تواند باشد چرا که لثه سالم دارای استحکام بالایی بوده و به همین راحتی دچار خونریزی نخواهد شد.
اما بهتر است به عواملی که باعث ایجاد بیماری در لثه می شود و حتی گاهی تا جایی پیش می رود که نیاز به جراحی لثه هم احساس می گردد راب رایتان بگوییم .زیرا همیشه پیشگری بهتر از درمان است و اگر مراقبت لازم را به عمل آورید تقریبا هیچگاه دچار بیماری های دهان و دندان نخواهید شد.

یکی از موارید که منجر به بیماریهای لثه در افراد می شود این است که بهداشت و دهان و دندان خود را بخوبی رعایت نمی کنند و همین امر موجب رشد باکتری ها در دهان شده و منجر به عفونت لثه ها می گردد.شما با مسواک زدن روزانه و کشیدن نخ دندان به راحتی می توانید از این بیماری ها جلوگیری نمایید.
وجود جرم در اطراف دندان ها و جایی که منتهی شده به اتصال لثه و دندان نیز باعث می شود تا به مرور زمان باعث ایجاد پوسیدگی و عفونت در لثه شود و همین امر می تواند باعث شود تا حتی شما نیاز به جراحی لثه داشته باشید.اگر جرم بروی دندان شما تشکیل شود دیگر با مسواک زدن و با خمیر دندان هایی که تبلیغ می کنند برای جرم گیری مناسب هستند ، نمی توان اقدام به برداشته شدن انها کرد.در این حالت برای اینکه همین جرم ها به لثه شما نفوذ نکنند و باعث ایجاد عفونت در دهان شما نکنند بهترین کار این است که به دکتر مراجعه نمایید و برای جرم گیری اقدامات لازم را انجام دهید.

معمولا زمانی که در اطراف لثه ها جرم جمع می وشد باعث می گردد تا گاهی لثه شما التهاب داشته باشد و این سر آغاز شروع بیماریهای دهان و دندان است و می تواند منجر به عفونت های شدید در لثه نیز گردد.اگر این حالت ادامه داشت حتما باید برای درمان ان به کلینیک دندانپزشکی رفته و زیر نظر یک دکتر دندانپزشک متتخصص اقدامات لازم را انجام دهید.وجود عفونت در لثه می تواند حتی به استخوان فک شما هم آسیب برساند. و باعث تحلیل رفتن و عقب رفتن لثه شود. آسی دیدن استخوان ها و تحلیل رفتن انها باعث می گردد تا دندان های شما پس از مدتی لق شوند. 
اگر از یک دندانپزشک بپرسید بدترین عارضه بیماری های لثه چیست قطعا خواهد گفت لق شدن دندان ها .این عارضه  تقریبا به گونه ای است که نمی توان برای ان کار عملی خاصی انجام داد و به همین راحتی و از یک رعایت ساده بهداشت دهان و دندان کار به جایی رسیده که باید با دندان طبیعی خود خداحافظی نماییدمعمولا اگر لقی دندان زیاد باشد منجر به کشیدن ان خواهد شد.
اگر هم دندان شما زیاد لق نشده باشد اما همین تحلیل رفتن استخوان فک باعث شده تا ریشه شما بدون محافظ در معرض باکتری ها قرار گیرد و خیلی زود دچار پوسیدگی خواهد شد و دوباره مجبور به ترمیم ریشه و احتمالا کشیدن دندان خود خواهید شد.اما در این بخش برای دوستان کمی از علائم بیماری لثه نیز بگوییم که چگونه می شود که این اتفاق برای شما رخ می دهد.
از اولین علائم این بیماری ورم کردن لثه ها است.بعد از ورم کردن شاهد هستیم ناحیه متورم کمی تغییر رنگ داده و به رنگ بنفش و یا قرمز پر رنگ در خواهد آمد.در این حالت شما گاهی در هنگام خوردن غذا و یا مسواک زدن دچار خونریزی لثه خواهید شد.حتما در این زمان د راولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید چرا که شاید بتوان با پیشگری هایی که دندانپزشک به شما می دهد از جراحی لثه جلوگیری نمود.

اگر سن شما زیاد باشد و یا فردی سیگاری هستید و یا دارای بیماری  دیابت می باشید احتمال اینکه به بیماری های لثه گرفتار شوید زیاد است.در این حالت شما اگر دچار استرس روزانه هستید باید بدانید که قدرت دفاعی بدنتان کاهش یافته و همین امر موجب پیشرفت سریع بیماری خواهد شد.البته در برخی از افراد مشاهده شده که به صورت کاملا ارثی دچار بیماریهای دهان و دندان از نوع لثه ای خواهند شد .
التهابات لثه  معمولا بیشتر در سنین سی سالگی به بعد رخ می دهد و این امار در میان مردان بیشتر از ن بوده.البته در نوجوانان نیز کم و بیش گاهی اوقات گزارشاتی مبنی بر التهابات ثله دیده شده که البته کمتر نیاز به جراحی لثه داشته و باعث تحلیل استخوان فک نمیشده است.
حال شما می توانید با رعایت کردن یک سری دستورات بهداشتی تا حد زیاید از التهاب لثه در هر سنینی که باشید جلوگیری کنید:

1- دو بار در روز با یک خمیر دندان حاوی فلوراید هر بار به مدت 4 دقیقه مسواک بزنید.
2- هر روز از نخ دندان استفاده کنید.
3- به طور روتین برای چکاپ و جرم گیری به یکی شعب دندانپزشکی شفاگستر مراجعه کنید.
4- از رژیم غذایی درست و متوازنی پیروی کنید.
5- از دخانیات دوری کنید.

اما یک سوال جالب دیگر چگونه می توان خیلی زود متوجه شد که آیا به التهاب لثه دچار هستید یا خیر ؟ بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته متوجه شده اند این بیماری تا به درجات بالا و حاد نرسیده است قابل تشخیص نیست اما در کل می توان علائم زیر را برای این بیماری در نظر گرفت :
اگر متوجه شدید که مدت طولانی از دهان شما بوی بد می ۀآید و با مسواک زدن هم قابل برطرف کردن نیست .
اگر متوجه شدید لثه های شما قرمز و یا متورم شده است.
اگر لثه های شما حساس و دردناک شده و بدون دلی خونریزی می کنند.
اگر در هنگام مسواک زدن و یا جویدن غذا لثه هایتان احساس درد می کنند.
اگر متوجه شده اید که دندان هایتان به سرما و گرما بیش از حد حساس هستند
همه و همه این موادر قابل پیگیری هستند و نباید به سادگی و بدون اهمیت از کنار انها عبور کرد.

جراحی لثه عبارت است از حذف نسوخ متورم و آماسی از لثه و از بین بردن عوامل تخریب استخوان . جراحی لثه با بی حسی کامل انجام میشودو نباید از آن هراسی داشت.
علل بروز بیماری های لثه:
عوامل که موجب بروز بیماری های نتال میشوند بسیار متعدد بوده و هر کدام به سهم خود نقش بسزایی در بروز و شیوع آن دارند مهم ترین علل بیماری های لثه عبارتند از :
1-    پلاک می:
همانگونه که قبلا اشاره شد، علت اصلی بیماریهای لثه همانند پوسیدگی دندان مواد سمی موجود در دندان و پلاک دندانی است. و غالب موارد بیماریهای لثه نیز ناشی از همین مساله است.
2-    تغذیه :
رژیم غذایی محتوی قند فراوان دومین علل بیماری های لثه است. قندها در اینجا نیز تقریبا همان نقشی را ایفا میکند که در مورد پوسیدگی دندان داشتند. منتها نحوه عمل آن متفاوت است در اینجا مواد سمی ناشی از فعالیت می باعث تخریب لثه میگردد.
3-    عوامل سیستمیک :
بسیاری از بیماریهای بدن دارای تظاهراتی در دهان هستند که غالبا به صورت بیماری های لثه بروز میکنند.
در اینجا به برخی از بیماری های لثه که نیاز به جراحی لثه استفاده کرد اشاره میکنیم :
- بیماریهای خونی:
کلیه ی بیماری های ونی از جمله کم خونی ها، لوسمی(سرطان خون) و غیره نخستین نشانه خود را در دهان ظاهر میسازند. مثلا یک فرد که به کم خونی مبتلا است لثه های آن به رنگ کبود و رنگ پریده و مسعد بروز خونریزی است و لذا بسیاری از بیماران مبتلا به کم خونی آنمی از خونریزی لثه هنگام خواب و یا در هنگام مسواک زدن شکایت دارند.
دندانپزشک میز باید هنگام کار برای چنین بیمارانی مراقبتهای ویژه ای بکار برد، همچنین یک فرد مبتلا به به لوسمی نیز دارای لثه ای کاملا مشخص میباشد. و در بسیاری از موارد دندانپزشک با مشاهده علائم ه این بیماری پی برده و بیمار برای درمان به پزشک مربوطه ارجاع میدهد به علاوه هرگونه کاری برای یک بیمار مبتلا به سرطان خون باید با نظر پزشک متخصص مربوطه باشد. زیرا این بیماران به شدت استعداد خونریزی یا عفونت دارد باید تا رسیدن بیمار به شرایط مطلوب خودداری گردد.
بوی بد دهان و خونریزی خود به خود از لثه یکی از مشکلات این بیماران است.
- بیماری قند:
دیابت یا بیماری قند یکی از بیماریهای است که از نظر دندانپزشکی بسیرا مهم است. علائمی کهدر دهان بیماریان دیابتیک مشاهده میشود عبارتند از :
خشکی دهان که خود موجب افزایش پوسیدگی های دندانی و بیماری های لثه میشود.
استعداد ابتلا به عفونتهای دندانی و دهانی
تاخیر در التیام زخک ها
همچنین در این بیماری ها هنگام انجام جراحی لثه و کار دندانپزشکی باید مراقبتهای لازم صورت گیرد.

سایر بیماری های لثه:
از جمله بیماریهای لثه که نیاز به جراحی لثه داشته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسیدگی ها و پرکردنیهای دندانی
- روکش ها و پروتز های دندانی و پلاک های ارتدنسی
- استعمال دخانیات : مصرف دخانیات بخصوص سیگار از عوامل مستعد کننده بروز بیماری های لثه می باشد.
کلید پیشگیری از بیماریهای نتال مسواک زدن و نخ کشیدن دندانها می باشد. در صورتیکه این کار به درستی انجام گیرد نه تنها لثه سالم میماند بلکه موجب پیشگیری های لازم است امجام میشود عبارتند از :
-    تغذیه مناسب با حداقل قندهای قابل تخمیر
-    شستشوی مرتب دهان با آب نمک و دهان شویه های ضدعفونی کننده 
-    ترمیم دندان های پوسیده 
-    اصلاح پرکردگیهای غلط و پروتزهای نامناسب
-    جرمگیری دندان ها در صورت وم

بیماری های لثه در کودکان : 
برخی تصور میکنند که بیماری های لثه فقط مختص بزرگسالان است و در حالیکه بیماریهای مخاط دهان و دندان در کودکان نیز وجود داشته و در کودکان بیماری های لثه و مخاط دهان به شدت در معرض انواع بیماری ها قرار داشته .
ژنژیویت یا تورم و قرمزی لبه ی لثه در کودکان حتی از بزرگسالان بیشتر شایع بوده و بیش از 90 درصد کودکان در این دوره به درجاتی از این عارضه مبتلا می شوند. این عارضه به علت کمبود تغذیه محتوی شیرینی جات فراوان و عد رعایت بهداشت توسط کودکان ایجاد گردیده و معمولا خود به خود بهبود یافته و در موارد خاصی این ژنژیویت پایداری شده و به دوران بلوغ و بعد از آن میرسد لذا همانگونه که در بحث پوسیدگی اشاره شد کودکان به دلایل مختلف نیاز به مراقبتهای ویژه داشته و والدین باید ضمن کمک به آن ها در امر بهداشت دهان آنها را تحت نظر یک دندانپزشک متخصص کودکان قرار دهند.
برخی از بیماریهای لثه و مخاط دهان نیز بیشتر در کودکان دیده میشود.

بیماریهای لثه در هنگام بلوغ، حاملگی، یائسگی:
به طور کلی خانمها در دوران حاملگی، بلوغ و یائسگی مبتلا به بیماریهای لثه میشوند که نیاز به جراحی لثه داشته زیرا به تغییراتی نیاز دارند که نیاز به انجام مراقبتهای ویژه دارد.
در دوران بلوغ به علت تولید هورمون های جنسی موجب حساسیت در لثه ها شده و استعداد بیشتتر متورم و عفونت کردن لثه شده و ژنژیویت دوران بلوغ به نام ژنژیویت قاعدگی مبتلا میشوند که با تورم و خونریزی در ناحیه ی لثه بین دندان ها همراه می باشد. این علائم معمولا پس از گذر ار دوران بلوغ و قاعدگی برطرف شده .
شرایط خاص دوران بلوغ و قاعدگی و حاملگی و یائسگی نیاز به مراقبتهای ویژه و مراجعه به دندانپزشکی برای انجام جراحی های لثه داشته که باید دوچندان به آن ها مراقبت داشت و خانم ها باید بدانند که در این دوران باید ضمن رعایت کردن بهداشت دهان تحت نظر دندانپزشک خانواده باشند.
یکی ار مشکلات خانم ها در دوران یائسگی خشک شدن دهان و مخاط لثه است که باعث حساسیت های لثه و عفونت های لثه شده که با درد و سوزش همراه بوده و استعداد افزایش عفونت شده.

ورم کردن لثه :
در این نوع بیماری لثه بیش از حد ورم کرده و موجب شده که دندان ها آن را زخمی کرده و موقع غذا خوردن مشکل ایجاد کرده و لثه ها روی دهان خونریزی کرده و باعث عفونت شوند . این بیماری میتواند مشکلات عدیده ای را برای بیمار بوجود بیاورد که بادی به مصرف دارو پرداخت و همچنین باید به جراحی لثه اقدام کرد.